PnP Os Installed :
Tak
Çalıştır destekli bir işletim sistemi kullanıyorsanız (OS/2,Win 95/98) bu ayarı
"Yes" yapın.
Resources Controlled By :
Tak
Çalıştır BIOS'lar tüm boot işlemlerini ve Tak Çalıştır aygıtları kontrol
edebilir.Bu ayar 'Auto'ya getirilirse tüm IRQ ve DMA atamaları kaldırılır;
çünkü BIOS bu işlemi devralır.Bu ayar tüm PCI yarıkları için ayrı ayrı olabilir
(4'e kadar).Bu durumda "Recourses Controlled By" yerine Slot 1 IRQ,Slot 2 IRQ
vs.seçenekleri vardır.Tak Çalıştır işletim sistemlerinde tümü de Auto'ya
getirilebilir.
IRQ
n Assigned to :Tak
Çalıştır olmayan kartlar ve aygıtlar belirli bir IRQ'da çalışmak isteyecektir.İşte bir IRQ'yu (kesme istemi) Tak Çalıştır olan veya olmayan kartlara göre
buradan ayarlayabilirsiniz.Tak Çalıştır olmayan bir aygıt veya kart bu IRQ'ya
takılmış ise bu seçenek "Legacy ISA" (bazı BIOS'larda "No/ICU") olarak
ayarlanmalıdır.Tak Çalıştır kartlarda ise ayar "PCI/IS PnP" (bazı BIOS'larda "Yes")
olmalıdır.Aynı şekilde "DMA Assigned To" diye bir seçenek de vardır.Aynı şey
bu DMA ayarı için de geçerlidir. Load BIOS Defaults
İşte bu BIOS'un optimize edilmiş fabrika ayarlarını yükler.Ancak kullanılan
aygıtlar,işletim sistemi vs.sistemden sisteme değiştiği için bu fabrika
ayarlarının yüklemesi her zaman optimum performans sağlıyor anlamına
gelmez.Ayarlarınızı yukarıdaki açıklamalara göre yapmalısınız.Burada da standart Setup ayarlarını yükleme işlemi aynıdır. Supervisor/User Password
Supervisor Password,hem BIOS Setup'a hem de sisteme şifre koyar.Yani şifreyi
yazmadan BIOS ayarlarına da giremezsiniz, PC'niz de açılmaz.(Ancak BIOS Features
Setup kısmında anlattığımız "Security Option" ayarına dikkat!) User Password ise
sadece PC'nin açılışına şifre koyar.Sisteminiz ilk geldiğinde şifresizdir.İlk
kez şifre girerken yazdığınız şifreyi kontrol amacıyla iki kez girersiniz.Şifreyi
kaldırmak içinse bu seçeneklere basıp şifre yazma satırını boş bırakmanız
yeterlidir. HDD Low Level Format
Bazı BIOS'larda bulunan bu seçenek sabit diske düşük seviyeli format atar.Bir anlamda
disk yüzeyini kazır diyebiliriz.Çok tekrarlanması diski bozabilir.Bu yüzden disk
gözden çıkarılmadan kullanılmayacak bir format işlemidir.
Save & Exit Setup
BIOS Setup'da yaptığınız değişikliklerin hiçbiri BIOS'a kaydedilmeden devreye
girmez.İşte bu seçeneğe 'Enter'leyip Y tuşuna basarak yaptıklarınızı kaydedecek
ve tekrar sistem açılışına geri döneceksiniz. Exit Without Saving
Yaptığınız değişiklikleri kaydetmeden,yani bu değişiklikleri işleme sokmadan BIOS Setup'tan çıkmak için bu seçeneğin üzerine gelip Enter tuşuna basın.Yine
olay için klavyede Y tuşuna bastığınızda sistem açılışına geçer.
BIOS Features Setup
CPU Internal Core Speed :
(233MHz,300MHz gibi).Bazı BIOS'larda bu değiştirilemez.Ancak yeni Abit,Chaintech gibi
anakartlarda işlemci terfileri için bu bir seçenek olarak verilmiştir ve işlemci
hızını anakart üzerindeki karmaşık jumperler ile değil doğrudan BIOS
yazılımından ayarlamanıza izin verir.
Virus Warning :
Bu seçenek "Enabled" konumuna getirilmişse diskin boot sektöründe veya bölmeleme
tablosunda (partition table) kazara veya virüsler marifeti ile değişiklik
yapılması engeller.Boot virüsleri için güzel bir önlemdir.Ancak diski FDISK
ile biçimlerken veya Windows 95 kurulurken de bu bölmeler değiştirildiği için,bu seçenek "Disabled" konumuna getirmezseniz, diski FDISK ile bölmeleyip
format atamazsınız.Anakart kitapçığınızda bu seçeneğin sürekli "Disabled" konumda
tutulması gerektiği de yazıyor olabilir.Bunun nedeni, yeni işletim sistemlerinin
bunu gerektirmesidir. CPU
Internal Cache : Bazı
BIOS'larda "CPU Level 1 cache/CPU Level 2 Cache" olarak da görünür.Yeni PII
işlemcilerde önbellek işlemci üzerindedir.Sık kullanılan bazı bilgiler disk
veya sistem belleği (RAM) yerine,geçici olarak hızlı önbellekte tutulabilir. Böylece bazı işlemler daha hızlı gerçekleştirilir.Sisteminizin
performansını
artırmak için bu seçeneği sürekli "Enabled"
konumunda tutmalısınız. BIOS
Update :
BIOS
yongası ile bütünleşik BIOS güncelleme modülünün işlemciye gerekli bilgileri
iletmesini sağlar.Enabled konumunda durmalıdır.
CPU Fast String :
Performansı artırır.Bu yüzden "Enabled"
konumda olması gerekir.
Quick Power On Self Test :
POST işleminin 4 kez yerine (bazı PC'lerde 3 kez) bie kez yapılmasını sağlar.Sistemin hızlı açılmasını sağlamak için "Enabled"
konumuna getirebilirsiniz. Boot Sequence :
PC'niz açıldığında BIOS'un işletim sistemi için önce hangi
sürücüye bakması gerektiğini söyler.Sisteminizi açılış disketi ile açacaksanız
bu sırayı A,C ...olarak değiştirebilirsiniz.Normalde ise açılışın hızlanması
için C,A ...olarak durmalıdır.Yeni BIOS'larda sistemin CD-ROM'dan veya diğer
sürücülerden açılması için CD-ROM,E,F,LS/ZIP gibi seçenekler de bulunur.
HDD Sequence SCSI/IDE First :
Bazı yeni BIOS'larda SCSI ve IDE diskleri bir arada kullananlar için
konulan bu yeni seçenek, SCSI'ye ayarlandığında sistemin SCSI sürücüler üzerinde birden
fazla işletim sisteminin boot edilmesinde de kullanılabilir.
Boot Up Floppy Seek :
Bu seçenek "Enabled" konumda ise açılışta disket sürücü bir kez aranır.Ama "Disabled"
konumda ise sistem ara sıra disket sürücüyü yoklayarak doğru çalışıp
çalışmadığını kontrol eder.Sisteminizin ara sıra işlem yapmayı kesip disket
sürücüyü aramasını istemiyorsanız "Disabled" konumuna getirin; Default ayarı "Disabled"
dır. Floppy Disk Access Control :Bazı
BIOS'larda bulunan bu ayar, sabit diskten disket sürücüye dosya kopyalamasını
engeller.R/W (Read/Write) seçilmişse,diskete yazdırma yapılabilir ve disket
okunabilir.
IDE HDD Block Mode Sectors :
Bu seçenek,disketlerde veri transferi başına bir sektör yerine her transferde
birden fazla sektörün işleme alınmasını sağlayarak disk performansını artırır. Tüm yeni diskler bu özelliği destekler.Bu tür yeni
disketlerde seçenek "HDD
Max" olmalıdır.
Boot Up NumLock Status :
BIOS'ta bu seçeneği "On"
durumuna getirirseniz; sistem açıldığında NumLock tuşuna basmışsanız gibi olur
ve numerik klavye rakamları yazar.
Boot Up System Speed :
Yeni bazı BIOS'larda bulunan bu ayarı,sistemin işlemci hızınıza uygun olarak
açılması için "High" konumuna getirmelisiniz."Low" konumda iken sistem dahili
veriyolu hızında açılır.Bazı çok eski çevre birimleri ve oyunlar bu hıza alışık
olmadığı için,Low seçeneği konulmuştur.Normalde "High"
konumda durmalıdır. Gate A20 Option :
Bu seçenek,sistemin 1 MB üzerindeki uzatılmış belleği (extended
memory) nazıl kullanacağı ile ilgilidir."Fast" seçilmişse,sistem yonca seti Gate A20'yi kontrol eder."Normal"e ayarlanmışsa,klavye denetçisindeki bir pin
bunu denetler.Gate A20'yi "Fast" olarak seçmek,özellik Windows ve OS/2'de
sistem performansını artırır. Security Option :
Sisteminize ve BIOS Setup'daki ayarlara başkalarının ulaşamaması için BIOS
Setup'tan nasıl şifre koyabileceğinizi biraz ileride açıklayacağız.Bu seçenek
ise bu şifrenin sistem için mi BIOS Setup için mi olması gerektiğini belirler.Şifre verildiği halde şifreyi kabul etmez ise O zaman bu ayar "Startup" konumuna
getirilmiş demektir.Oysa bu ayar "System" konumuna getirilirse,sistem açılışta
şifre sorar ve şifreyi girmeden PC'nizi açamazsınız.
PS/2 Mouse Function Control :
Yeni sistemlerde fare bir COM portuna değil,yuvarlak bir PS/2 portuna bağlanır
(tabii bunun için PS/2 farenizin olması gerekir.) İşte bu ayar "Auto" ise sistem
açılışta PS/2 fareyi tanır ve IRQ12'yi bu fareye ayırır.Aksi halde IRQ12 başka
kartlara ayrılabilir. PCI/VGA Palette Snoop :
Bazı grafik kartları (örneğin grafik hızlandırıcılar ve MPEG kartları) standart
VGA olmayabilir ve renkleri düzgün şekilde göstermeyebilir.Bu ayarın "Enabled"
yapılması sorunu giderir."Disabled" olarak
bırakılması önerilir.
OS/2 Onboard Memory >64MB :
OS/2 işletim sistemi ile birlikte 64MB'tan büyük DRAM kullanıyorsanız bu ayarın
"Enabled" yapın.Aksi halde "Disabled" olsun.
Video ROM BIOS Shadow :
Bu ayar "Enabled" yapıldığında video BIOS'unun ROM tipi bellekten RAM tipi
bellek ROM'dan hızlı olduğu için,"Shadow" adı verilen bu işlem sayesinde sistem
performansı artar.Hemen bu seçeneği altında bir dizi bellek adresi
göreceksiniz.Bunlar ROM kullanan diğer kartlara aynı işlemi uygulamak içindir.Ancak kitapçıklarına bakarak bu kartların hangi adresleri kullandığını
öğrenmeli,ona göre bu seçenekleri "Enabled"
konuma getirmelisiniz. CHIPSET Features Setup
EDO Auto Configuration :
Bu ayar genelde default olarak 60 ns'ye ayarlanmıştır.50 veya 70 ns'lik EDO RAM'ler kullanıyorsanız bu ayarı 50 veya 70 ns'ye
getirebilirsiniz. SDRAM Configuration :
Sisteminizde SDRAM tipinde bellek kullanıyorsanız belleklerinizin
hızını burada belirleyebilirsiniz.LX yonga setli anakartlarda
bu ayar 8,10 veya 12 ns olabilir. BX anakartlar için geliştirilen 100MHz'lik
belleklerde ise bu ayar 6 veya 8 ns olmalıdır.SDRAM ile ilgili teknik bilgiler
içeren diğer ayarları olduğu gibi bırakmanız önerilir.
8/16 Bit I/O Recovery Time :8
-16 bitlik ISA kartlar için zamanlama.Default olmalıdır.
Memory Hole at 15M-16M :
Bu ayarı "Enabled" yapmak,belleği 15-16 MB arasındaki kısmını bu ayarı
özellikle gerektiren ISA kartlara ayırır.Sisteminizde bu tür bir ISA kart yoksa
ve bu ayar "Enabled" ise sistem belleği 1 MB az görünebilir.Bu ayarı "Disabled"
olarak bırakın.
PCI 2.1 Support :
Bazı BIOS'larda bulunan bu ayar PCI 2.1 standardının desteklenmesini sağlar."Enabled"
konumda tutulmalıdır. Data Integrity Mode :
Hata düzeltmeli (ECC) bellek kullanıyorsanız bu ayar ECC yapılmalı, aksi halde Non-ECC olarak bırakılmalıdır.
Onboard Serial Port 1 :Birinci
seri portun bellek adresini ve IRQ'sunu gösterir.Bazı dahili modemler bu portu
(COM 1) kullanır ve seri portun iptal edilerek dahili veriyoluna
yönlendirilmesini gerektirir.Bu durumda Seri port "Disabled" ayarına
getirilir.Seri Port 1'in default adresi ve IRQ'su
3F8H/IRQ4'tür.
Onboard Serial Port 2 :>
İkinci seri portun bellek adresini ve IRQ'sunu gösterir.Seri port 1 için
Belirttiğimiz bursı içinde geçerlidir.Seri Port 2'nin default bellek adresi ve IRQ'su
2F8H/IRQ3'tür.
Onboard Parallel Board :
Paralel portun bellek adresini ve IRQ'sunu gösterir.Default değeri
378H/IRQ7'dir.Bir PC'ye giriş çıkış (I/O) kartı bağlanarak paralel port sayısı
üçe çıkarılabilir.
Paralel Port Mode :
Default ayar "Normal" dir.Bu,portun normal hızda ama tek
yönlü çalışmasını sağlar.EPP modu portun çift yönlü ve maksimum hızda
çalışmasını,ECP çift yönlü ve maksimum veri transfer hızında daha hızlı
çalışmasını,ECP+EPP modu ise normal hızda çift yönlü çalışmasını sağlar.
ECP DMA Select :
ECP
modu hızlıdır ama bir DMA (Direct Memory Access - Doğrudan Bellek Erişimi)
kanalının kendisine ayrılmasını ister.Seri porta ECP veya ECP+EPP modlarından
birini kullanan bir aygıt takmışsanız ve seri portu buna göre ayarlamışsanız bu
seçeneği default ayarı olan "Disabled" dan çıkarıp DMA 1 veya 3
kanalına ayarlamalısınız.
Onboard PCI IDE Enabled :
Bu ayarı kullanarak IDE kanalını,ikinci IDE kanalını veya her ikisini birden ("both"
seçeneği ile) aktif konuma getirebilirsiniz.Normalde her iki IDE kanalını da
açık tutmalısınız,ancak sadece SCSI sürücüye sahip sistemler için her iki kanal
da "Disabled" konuma getirilebilir.
IDE Master/Slave PIO/DMA Mode :
IDE
kanallarına (0 ve 1) master ve slave olmak üzere ikişerden dört IDE sürücü
bağlanabilir.IDE aygıtları farklı modlarda (0,1,2,3) sahip olduğu için
bunların bağımsız olması gerekir.
CPU Warning Temperature :
İşlemci ısısı kaç dereceye gelince sistemin alarm vereceğini
belirler.İşlemci ısısının üst ve alt limitlerini buradan
belirleyebilirsiniz.İşlemci ısısı belirlenen limitleri aşarsa
sisteminize kurulu uyarı mekanizması
devreye girer. Current CPU Temperature :
Anakartınızda ısı sensörleri varsa,bu alan işlemci ısısını gösterir.
Current System Temperature :Sisteminizde
ısı sensörleri varsa, bu alan sistem ısısını gösterir.
Current CPUFAN 1/2/3 Speed :Anakartınızda bu iş için bir denetleme
sistemi varsa sisteminizdeki üç CPU fanının hızını gösterir.